یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ توسط دانشکده بیلور مرکز پزشکی هافینگتون بر این مسئله انجام شد که پیر شدن درک بویایی را با ذخیره چربی مرتبط می‌سازد که در ماه مارس در رسانه نیچر منتشر گردید. با مهار اپتوژنتیکی (یعنی از طریق کنترل نور) یا فعال کردن یک مسیر نورونی بویایی در کرم‌های حلقوی (مثل سی. الگانس)، محققان توانستند کاهش یا افزایش ذخیره چربی را تحریک کنند.
رهبر پروژه، دکتر آیسی سنا موتلو، تصمیم گرفت به این سؤال پاسخ دهد که آیا ممکن است متابولیسم لیپید را در کرم‌های حلقوی فقط با تحریک نورون بویایی، به جای تغییر عادت‌های خوردن، تغییر داد یا خیر. موتلو به اخبار نوروساینس گفت: «وقتی ما ارتباطی با حس بویایی پیدا کردیم، بسیار شگفت‌زده شدیم.» با دست ورزی اپتوژنتیک، محققان پی بردند که «نورون‌ها در کرم‌ها از طریق یک مسیر نورونی انتخابی و یک مسیر عصبی-درون‌ریز عمل می‌کنند تا به طور مستقیم متابولیسم چربی را تنظیم کنند.» این مقاله چگونگی آن را مشخص می‌کند:
«حس بویایی نقش‌های مهمی در تنظیم تناسب اندام و بقای موجود ایفا می‌کند. دیده شده که نورون‌های بویایی AWA و AWC طول عمر موجود را تنظیم می‌کنند، نورون‌های بویایی AWB طول عمر تولیدمثلی را در پاسخ به ورودی‌های میکروبی تنظیم می‌کنند و اخیراً دیده شده که نورون‌های بویایی AWC با کنترل تعادل پروتئین (پروتئوستازی) در بافت‌های محیطی مرتبط هستند. در این‌جا مطالعات ما همچنین نشان داد که درک بویایی از طریق نورون‌های AWC، به طور فعال چاقی محیطی (ذخیره چربی تا مرحله چاقی مفرط) را تنظیم می‌کند».
واضح است که هوموستازی و زیست‌شناسی کرم‌ها به طور گسترده‌ای با انسان‌ها تفارت دارد؛ چراکه سی. الگانس فقط سه جفت نورون بویایی دارد که می‌توانند بوها را ردیابی کنند. همان‌طور که گفتیم، این گروه باور داشت که نتایجشان بینش و امیدی برای مطالعات گسترده‌ای ارائه می‌کنند که ممکن است روزی باعث پدید آمدن روش‌های درمان مستقیم چاقی مفرط در انسان‌ها شوند. «یافته‌های ما چشم‌انداز جدیدی از چگونگی تنظیم متابولیسم لیپید فراهم می‌کنند و می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چرا برخی از افراد ممکن است به مشکلات متابولیسمی مقاوم‌تر باشند، درحالی‌که بقیه حساس‌تر هستند»، این جمله دکتر منگ وانگ، پروفسور ژنتیک مولکولی و انسانی در بیلور و نویسنده مشترک این مقاله، است که این‌گونه ادامه یافت: «برای مثال ما می‌دانیم که بیماران مبتلا به آلزایمر در معرض مشکلات متابولیکی بیشتری قرار دارند… همچنین مطالعه ما نشان می‌دهد که ارتباطی بین بوهایی که هر فرد می‌تواند احساس کند و میزان آسیب‌پذیری آن فرد به چاقی وجود دارد… اگرچه به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما ممکن است برخی بوهای خاص بتوانند تغییراتی را در متابولیسم چربی تحریک کنند که منجر به کاهش وزن می شود… شاید ما باید نه فقط مراقب آنچه که می‌خوریم، بلکه مراقب آنچه بو می‌کنیم نیز باشیم».
شکی نیست که به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است تا به نتایج قطعی دست یابیم، اما همچنان موجی از تلاش‌های جدید انجام می‌شود تا دگر باره نگاهی بیندازد بر احتمال این که بویایی بتواند درک و روش پزشکی جدیدی ایجاد کند و همچنین از مکانیسم‌های گیج کننده عملکرد حس بویایی که تاکنون پنهان بوده‌اند، پرده بردارد.
مترجم: زهرا حکیم
